W Międzywojniu (1931-39)
Pierwszy klub Rotary w Polsce został założony w Warszawie na przełomie 1930/31 i przyjęty do Rotary International 17 lutego 1931r. Prezydentem założycielem klubu był konstruktor lokomotyw inż. Piotr Drzewiecki, b. prezydent Warszawy (1917-1921), prezes Polskiego Związku Przemysłowców Metalowych, założyciel i prezes Ligi Pracy.
Większość z 22 członków założycieli stanowiły znane osobistości m. in. profesor geografii gospodarczej i politycznej Jerzy Loth, wiceprezes Banku Polskiego, prof. SGH Wojciech Młynarski, prezydent Warszawy Stefan Starzyński.
Przy tworzeniu kolejnych klubów w Łodzi i Krakowie (1933), Katowicach i Gdyni (1934), Bielsku i Lwowie (1935, wśród członków – Stefan Banach), Bydgoszczy (1937), Pabianicach 1939) przestrzegano zasady, iż członkami klubu Rotary powinny być osoby wyróżniające w swoim środowisku zawodowym, czy gospodarczym.
W 1936 r. istniejące wówczas kluby Rotary utworzyły własny Dystrykt Rotary International o numerze 85. Pierwszym gubernatorem Dystryktu został Piotr Drzewiecki. W przededniu wybuchu wojny kluby polskie liczyły 229 Rotarian. Ostatnie zebranie RC Warszawa odbyło się w Hotelu Europejskim 8 września 1939 r. przy odgłosach bombardowania. W związku z okupacją kraju 10 października 1940 r. zarząd RI postanowił rozwiązać kluby w Polsce.
Placówka emigracyjna (1940-44)
Adwokat Kazimierz Zienkiewicz b. prezydent Klubu Rotary w Katowicach i b. konsul RP we Wrocławiu, utworzył polską placówkę rotariańską pod nazwą Polish Outpost of Rotary in England. 24 października 1940 r.
Placówka ta dzięki staraniom Zienkiewicza przekształciła się w instytucję międzynarodową, która pełniła rolę zastępczego klubu Rotary dla Rotarian z okupowanych krajów i przybrała nazwę: Inter-Allied Rotary Outpost (Między Sojusznicza Placówka Rotariańska). W jej radzie zasiadło po dwóch przedstawicieli: Czechosłowacji, Belgii, Francji, Holandii i Polski. Honorowym sekretarzem placówki został Kazimierz Zienkiewicz. On też kierował jej pracami aż do rozwiązania w roku 1945. Rotarianie z Placówki utrzymywali bardzo żywe związki ze swymi kolegami z Wielkiej Brytanii oraz z innych krajów sojuszniczych, których skierowały tam wojenne losy lub obowiązki; prowadzono dyskusje poświęcone powojennemu ładowi na świecie.
Przed powrotem (do 1989 r)
Przed rokiem 1989 prowadzono różnego rodzaju zabiegi o powrót Rotary do Polski. Z jednej strony tworzono atmosferę przyjaznego zainteresowania działalnością Rotary w Polsce poprzez dostarczaną tu pomoc humanitarną oraz nieformalne, a z czasem także oficjalne rozmowy z wpływowymi osobistościami w sferze nauki, gospodarki i polityki. Z drugiej strony, wywieranie presji na władze Rotary International, aby były przygotowane na powstanie warunków powrotu Rotary do Polski.
Od roku 1989
Kluby
RC Warszawa (Warszawski Klub Rotariański) został przyjęty do Rotary International 30.06.1989 r. Uroczystość wręczenia klubowi Karty Członkowskiej, zwana charterem, odbyła się na Zamku Królewskim w Warszawie 27 listopada 1989 r. Uczestniczyło w nim ponad 400 gości z 30 krajów.
W ciągu pierwszych trzech lat powstało 21 klubów: Bydgoszcz, Elbląg, Gdańsk-Sopot-Gdynia, Janów Lubelski, Katowice, Kazimierz Dolny, Koszalin, Kraków, Lublin, Łódź, Olsztyn, Poznań, Puławy, Strzelce Krajeńskie, Szczecin, Toruń, Warszawa Centrum, Warszawa City, Warszawa Józefów, Warszawa Stare Miasto, Wrocław. Tempo było imponujące: średnio 7 nowych klubów co roku.
Obecnie (luty 2005) w Polsce działa 70 klubów, z tego 8 klubów w Warszawie, po 4 kluby w Krakowie, w Łodzi i Trójmieście, po 3 we Wrocławiu , Poznaniu, Lublinie i Szczecinie. Na liczbę 110 klubów we wspólnym Dystrykcie 2230 Białoruś – Polska – Ukraina składa się także 36 klubów na Ukrainie (po 3 we Lwowie i Kijowie oraz 2 w Czerkasach) i 4 kluby na Białorusi ( w tym 2 w Mińsku).
Wszystkie prowadzą podobną działalność wynikającą ze statutu Rotary Internatational i określaną jako cztery drogi służby:
- klubowa (rozwój oraz integracja wspólnoty),
- zawodowa (przestrzeganie etyki zawodowej, doskonalenie zawodowe i wykorzystywanie swych umiejętności dla dobra społeczeństwa),
- społeczności lokalnej (troska o jakość życia członków społeczności, działalność dobroczynna),
- międzynarodowa (współpraca z rotarianami innych krajów w planowaniu i realizacji projektów humanitarnych i edukacyjnych, które służą umacnianiu zrozumienia międzynarodowego, dobrej woli i pokoju. Do tej kategorii służby zaliczają się wszystkie programy Rotary Foundation).
Dystrykt
- W 1995 r. na obszarze Polski utworzono tzw. „Specjalną strefę rozwoju” (Special Extension Area) i powierzono ją opiece b. gubernatora dystryktu, Szweda Gunnara Fjellandera. Jego zadaniem było powiększenie liczby klubów i przygotowanie warunków do utworzenia samodzielnego dystryktu.
- Inauguracja Dystryktu 2230 miała miejsce 28 czerwca 1997 r. w Warszawie. Dystrykt o numerze 2230 jest pierwszym utworzonym w kraju postkomunistycznym. W momencie inauguracji zrzeszał 39 klubów.
- Od 1 lipca 2000r. Dystrykt 2230 powiększył się o kluby Rotary z Ukrainy i Białorusi. W opinii Rotarian z tych trzech krajów wspólny dystrykt dobrze realizuje zasady rotariańskiej służby międzynarodowej, sprzyja wzajemnemu zrozumieniu, nawiązywaniu współpracy i przyjaźni.
- W roku 2002 podczas światowej Konwencji Rotary w Barcelonie Gubernator Andrzej Ludek odebrał nagrodę dla najbardziej dynamicznie rozwijającego się dystryktu Rotary w Europie.
Osiągnięcia dystryktu
Dystrykt jest strukturą administracyjną obejmującą kluby danego regionu. Dorobek polskiej części dystryktu to między innymi:
- Międzynarodowa Wymiana Młodzieżowa. Co roku wysyłamy na roczne pobyty zagranicą kilkudziesięciu uczniów szkół średnich. Uczęszczają tam do szkół, uczą się języków obcych, kultury i zwyczajów, zawierają trwałe przyjaźnie, reprezentują Polskę, stają się obywatelami świata. W ramach tej wymiany do Polski przyjeżdża młodzież z całego świata. Odkrywają oni Polskę i stają się naszymi ambasadorami.
- Grupowa Wymiana Studyjna (program Rotary Foundation) z dystryktami zagranicznymi. Są to 2-4 tygodniowe podróże poznawcze czteroosobowych grupy młodych zdolnych ludzi pod opieką Rotarianina. Dotychczas z naszego dystryktu wyjechało 21 takich grup. Koszty wynoszące łącznie ok. 500 tys. USD pokryła Rotary Foundation.
- Stypendia Ambasadorskie (program Rotary Foundation) Są to przeważnie roczne stypendia dla studentów na uniwersytetach zagranicznych. Odmianę stanowią sześciomiesięczne tzw. Kulturalne Stypendia Ambasadorskie ukierunkowane na doskonalenie języka obcego. Od 2003 r. fundowane są stypendia na studia w dziedzinie rozwiązywania konfliktów międzynarodowych. Łączna wartość przyznanych stypendiów w Dystrykcie 2230 sięga 1,5 miliona USD.
- Tzw. Matching Granty – forma dofinansowania przez Rotary Foundation projektów humanitarnych klubów lub dystryktu. Niezbędnym warunkiem takiego dofinansowania jest współpraca przy przygotowaniu realizacji projektu przynajmniej dwóch klubów lub dystryktów reprezentujących różne kraje. Do września 2003 r. wartość projektów zrealizowanych przez kluby w Polsce, Białorusi i na Ukrainie wyniosła łącznie ponad 7 mln USD, z tego niemal 4,4 mln w Polsce, ponad 2,1 mln na Ukrainie i ok. 460 tys. USD na Białorusi. Wśród naszych zagranicznych partnerów są kluby i dystrykty z Niemiec, USA, Francji, Holandii, Wielkiej Brytanii. Większość zrealizowanych projektów miała na celu poprawę zdrowia (wyposażenie medyczne dla szpitali), edukację oraz opiekę nad dziećmi (domy dziecka).
- Komitety Międzynarodowe (Intercountry Commitees) ułatwiają i wspierają współpracę między klubami dwóch krajów. W polskiej części dystryktu najaktywniejszy jest komitet Polska-Niemcy.
Piotr Pajdowski Przewodniczący Komitetu ds. Public Relations